ACNE CONGLOBATA
Cystic Acne
Wat is Acne Conglobata?
Acne conglobata, ook wel cystic acne genoemd, is een ernstige vorm van acne. Het komt vaak voor bij jongens in de puberteit of jonge mannen tussen 18 en 30, vaker dan bij meisjes of vrouwen.
Als je dit hebt, zijn er meer mee-eters en puistjes te zien dan bij normale acne (Acne conglobata (patientenfolder), 2021).
Ook grote en hard aanvoelende cystes, korstjes en soms ook diepere ontstekingen (abcessen) zijn aanwezig. Meestal zijn de ontstekingen pijlijk, vooral als je ze aanraakt.
Het komt meestal op de rug, de schouders en op de borst voor maar soms ook in het gezicht.
Als er etter uit de puistjes komt of als je deze uitknijpt kan er een onaangename geur vrij komen. Na het genezen van deze puisten ontstaan er meestal forse littekens (Canpolat et al., 2018).
KENMERKEN VAN ACNE CONGLOBATA
Dit hoofdstuk is gebaseerd op hoofdstuk 2.3.2 uit Dermatologie voor huidtherapeuten (Groot & Toonstra, 2012).
(VEEL) COMEDONEN
Een comedo (mee-eter) is een afgesloten talgklieruivoergang (porie) met ophoping van talg en keratine.
Er zijn twee soorten mee-eters: gesloten (witte) comedonen en open (zwarte) comedonen. De zwarte kleur wordt veroorzaakt door pigment en vetoxidatie in de verstopte talgklieruitgang.
​
Bij acne conglobata zijn er veel comedonen aanwezig.
​
PAPELS EN PUSTELS
Een papel (pukkel) is kleiner dan 0,5cm en ontstaat door toename van cellen, weefsel of vocht.Â
Een pustel (etterpuist) Â is een holte in de epidermis gevuld met etter en is kleiner dan 1cm.
CYSTES
Cystes zijn afgesloten holtes in de huid die gevuld zijn met vocht (pus/talg) en cellen of celproducten.
​
ABCSESSEN
Diepe ontstekingen worden ook wel abcessen of steenpuisten genoemd.
KORSTJES
Korsten kunnen onstaan na kapot gaan van de pustels, cystes of abcessen. Ook het krabben aan de ontstekingen kan tot korsten leiden.
LITTEKENS
Bij een ernstigere acne vorm zoals acne conglobata ontstaan er helaas ook wat forsere littekens. Een litteken is het bindweefsel , dat normaal weefsel vervangt dat is vernietigd door trauma of ziekte.
Klick hier voor meer informatie over acne littekens.
Hoe ontstaat acne conglobata?
De echte oorzaak van acne conglobata is nog onbekend maar onderstaand zijn factoren die een rol kunnen spelen:
Erfelijk - uit veel onderzoeken is bewezen dat als een van je eerstegraads familieleden (vooral moeders) acne gehad/heeft, er een grote kans is dat jij ook acne kan krijgen/ hebt.
Hormonen - vooral het mannelijke hormoon testosteron, daarom wordt het vaker bij jongens en mannen gezien.
Acne bacterie (P. acnes)
Gebruik van anabole steroïden
Na het stoppen met testosterontherapie
Inname van halogenen
Inname van lithium
Een onderliggende aandoening (zoals een androgeen producerende tumor)
Overgewicht (Acne conglobata (patientenfolder), 2021).
BEHANDELINGEN TEGEN ACNE CONGLOBATA
Dit hoofdstuk is gebaseerd op hoofdstuk 14.2 uit Dermatologie voor huidtherapeuten (Groot & Toonstra, 2012).
Als je vermoede hebt acne conglobata te hebben adviseren wij jou om naar je huisarts te gaan die jou dan kan helpen of kan verwijzen naar een dermatoloog. Dit omdat er vaak zware geneesmiddelen ingezet worden om ernstige littekens te voorkomen.
​
Geneesmiddelen die ze jou kunnen voorschrijven:
Isotretoïne: Het is een geneesmiddel, afgeleid van vitamine A, wat de huid dunner maakt. Hierdoor raken de poriën in de huid minder snel verstopt. Verder vermindert het de hoeveelheid talg, remt het ontstekingen en gaat het de groei van de acne bacterie tegen. Het middel veroorzaakt wel een droge huid, droge lippen en ogen, het is dus belangrijk om een moisturizer te gebruiken. Vaak moet je dit middel langer dan een half jaar gebruiken. Vrouwen die isotretinoïne gebruiken mogen niet zwanger zijn of raken omdat het ernstige afwijkingen bij een ongeboren kind kan veroorzaken!
Antibiotica: Als isotretinoïne te veel bijwerkingen veroorzaakt of om andere redenen niet gebruikt kan worden, worden antibiotica gebruikt. Deze hebben een ontstekingsremmende werking die voor een langere tijd gebruikt kunnen worden. Voorbeelden: doxycycline, minocycline, erytrocyten, claritromycine, azitromycine, clindamycine. Vaak worden ze gecombineerd met lokale producten die de hoornlaag oplossen, zoals benzoylperoxide gel, Acid-A-Vit (vitamine A zuur crème) of Differin (adapaleen) gel.
Lokale corticosteroïden: Lokale corticosteroïden, in de vorm van een crème of vloeistof die in de abcessen wordt gespoten, kunnen de ontstekingen verminderen.
Operatie: Littekens, abcessen en cysten die erg dik zijn en niet meer weggaan kunnen chirurgisch verwijderd worden.
Lasertherapie: Littekens die zijn ontstaan na acne conglobate kunnen eventueel behandeld worden met gefractioneerde CO2 laser behandelingen.
WAT KAN JE ZELF DOEN?
(Nederlandse vereniging van huidtherapeuten, 2015; Desantis, 202; Vermindert acne door de zon?, 2020)
Knijp niet in de puistjes of mee-eters en zit niet teveel aan je huid. Dit kan namelijk voor ergere ontstekingen en later zelfs littekens zorgen.
Gebruik een vochtinbrengende crème voor de huid, gebruik een lippenbalsem en pas op met contactlenzen vooral bij isotretionïnegebruik, omdat dit je huid en ogen erg uitdroogt.
Vermijd de zonnebank en gebruik elke ochtend een zonnebrandcrème (min SPF 30) ook in de winter. Klick hier voor hulp bij het kiezen van een zonnebrandcrème! De huid droogt uit in de zon. Een tegenreactie is dat er dan extra talg aangemaakt wordt, waardoor je huid juist vetter wordt en bacteriën een kans krijgen. Het is echt een mythe dat acne verholpen kan worden door in de zon te gaan.
Reinig de huid in de ochtend en de avond met een exfolierende cleanser (die bijvoorbeeld glycolzuur of salicylzuur bevat) om dode huidcellen te verwijderen en zo mee-eters en puistjes te verminderen. Hier zie je welke cleanser je het beste kan gebruiken.
Gebruik acne producten niet vaker dan aangeraden omdat je huid hierdoor erg kan uitdrogen en vergeet niet te hydrateren met een moisturizer na het cleansen!
Verschoon dagelijks je kussensloop en eventueel je nachtkleding. Gebruik ook altijd een schoon handdoek voor je gezicht of acne-gevoelige huid. Daar blijven bacteriën namelijk graag hangen.
Draag het liefst geen synthetische kleding.
Zorg dat kleding niet te strak zit waar acne voorkomt, om druk en vrwijving op de ontstekingen te voorkomen.
Vermijd scheren of dermaplaning op acne gevoelige of als je vettige huid hebt. Dit kan namelijk tot een nog vettigere huid en irritatie zorgen. Hiervoor is laserontharing aan te raden.
Maak het scherm van je telefoon schoon! Een telefoonscherm kan namelijk 10 keer zoveel bacteriën hebben dan een wc bril.
Bronvermelding
Acne conglobata (patientenfolder). (2021, 5 december). Huidziekten.nl. Geraadpleegd op 15 april 2022, van https://www.huidziekten.nl/folders/nederlands/acne-conglobata.htm
​
Canpolat, F., Kurmuş, G. I., Gönül, M., (2018, 15 april). Acne conglobata. researchgate.net. https://www.researchgate.net/publication/324532340_Acne_Conglobata/link/5ad39d030f7e9b28593601e0/download
​
Desantis, L. (2020, april). BYE-BYE, BREAKOUTS! Health. https://www.nheducatorresources.com/eds/detail?db=a9h&an=141976751
​
Groot, D. A. C., & Toonstra, J. (2012). Dermatologie voor huidtherapeuten. Boom Lemma.
​
Nederlandse vereniging van huidtherapeuten. (2015). Zorgarrangement Integrale Acnetherapie. Geraadpleegd op 15 april 2022, van
​
Vermindert acne door de zon? (2022, 4 maart). Dr. Jetske Ultee. Geraadpleegd op 16 april 2022, van https://www.dr-jetskeultee.nl/vermindert-acne-door-de-zon-een-mythe/
​
Afbeeldingen
​
Abces. (z.d.). [Foto].
https://www.healthline.com/health/beauty-skin-care/acne-conglobata#picture
​
Acne conglobata/ cystes. (z.d.). [Foto].
https://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/atxt/AcneConglobataCystica.htm
​
Comedonen. (z.d.). [Foto].
https://helon.nl/aandoeningen/acne/acne-comedonica/
​
Korstjes. (z.d.). [Foto]. https://www.huidziekten.nl/folders/nederlands/acne-conglobata.htm
​
Littekens. (z.d.). [Foto]. https://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/atxt/AcneLittekens.htm
​
Papels en pustels. (z.d.). [Foto]. https://www.my-personaltrainer.it/bellezza/acne-cistica.html
​
Foto's niet benoemd: In het publieke domein